Offtop

trotti

Jeśli kiedykolwiek będziecie w Białymstoku te zwroty pomogą wam
zrozumieć tubylców (albo Ogs za bardzo się wczuwającą przed podróża na Podlaskie rubieże ... Laughing

)

Słownik gwary białostockiej

A
a nu jego (jeho) - do diabła z nim
abalasa - gruba żerdka od płotu
akuratnie - zrobione dokładnie tak jak trzeba
apiać - znowu
apałonik - łyżka wazowa
abalasa - gruba żerdka od płotu - używana jako wspornik do
ogrodzenia.

B
baćko - ojciec
baciuszka - ksiądz prawosławny
badziewie, badziew - coś bez wartości
bajstruk - nieślubne dziecko
baleja - balia
bambaryła - grubas, głupek, ciężki umysł
bambetle - łachy
bambosze - ranne pantofle uszyte z resztek tkanin
banaluki - głupoty, gadasz banaluki - mówisz głupoty
bandzie - wystarczy
banerka - puszka, konserwa
barabanić - łomotać, stukać, dobijać się
barabolec - wino owocowe - ale też ciasto z zakalcem
barachło - coś bezwartościowego
batarejka - latarka
bełtać - mieszać
berbelucha - tanie wino
baryk - bar, knajpa
besztać - wymawiać komuś
bez - przez, przejdź bez ulice - przejdź przez ulice
biedy sobie naputać - ściągnąć na siebie kłopoty
bladź - pani lekkich obyczajów
blekot - szalej - roślina - blekotu się najadła
błancza - guz
błotka - płotka
bołoto - pole
bor - wiertło
borgować - kredytować, zborgować, wziąć na borg - skredytować,
wziąć na kredyt
bormaszyna - wiertarka
bożyć się - przysięgać, a zabóż się - przysięgnij
bradziaga - ktoś nieprzyzwoity
brechać - kłamać, szczekać; niektórzy jednak używają tego zwrotu
jako - śmiać się
browar - piwo
bryle - okulary
brynzel - idiota, glupek, ty brynzlu - ty idioto, baranie
buby, bubki - kuleczki, jagódki, itp.
buc - głupek
bulwa - ziemniak
bułka chleba - "poproszę bułke chleba" - poproszę
bochenek chleba
burchel - pęcherz
buza - napój ze sfermentowanej kaszy jaglanej

C
certolić się - wzajemnie sobie ustępować
ciapki - kapcie
cierlica, międlnica - narzędzie do międlenia lnu
cipier - teraz
chabor - rodzaj łapówki lub prezentu
chaman - cham
chaziaj - gospodarz pełną gębą
chazior - pewny siebię, butny
certolić się - wzajemnie ustępować
chiebra - gromada, banda
chwiluńka - moment, chwileczkę
chwost - ogon
chyższy - szybszy, kto chyższy? - kto szybszy?
cierlica, międlnica - narzędzie do międlenia lnu
ciurma - więzienie
chlapcążki - obcęgi, kombinerki
chłodnik - rodzaj zupy podawanej na zimno
chodzić do magazynu - chodzić do sklepu
chodzić w arende - kraść owoce z sadu
chomtolić - psuć, coś zacząć i zostawic nie gotowe
chwacit - starczy, dosyć (ści" czytać jako śc-i" nie
ść")
chwiluńka - moment, chwileczkę
cupać - skubać, trącać przynętę
cymes - nadzwyczajna potrawa, także nazwa jednej z potraw
żydowskiego jadłospisu
cypek - mycka
czałpicsa - czepiać się kogoś, dręczyć kogoś
czemergies - samogon, ruska wódka
czepił sie jak rzep psiego ogona - ktoś się kogoś bardzo
"uczepił", przeszkadza
czuczeło - dziwadło, straszydło
czugunny - garnek odlewany, żeliwny garnek
czuwać - slychać
czy ja jemu w garki patrze sie? - nie interesuję się jego sprawami
czychunka - kolej, tor kolejowy
czyżyk - mały chłopczyk

D
daje dzisiaj mróz - zimno dziś
dali popalić - dokuczyli
darem, na darem, daremno, nadaremno - bez efektu, bezproduktywnie
dziengi - pieniądze
dętka - bąbka choinkowa
dla - daj dla cioci - daj cioci, boli dla mnie głowa - boli mnie
głowa
dochodzić tołku - racjonalizować, porządkować argumenty
durak - dziwny, niespotykany
durniacha - naiwniak, łatwowierny
durnowaty - głupkowaty
druszlak, durślak - cedzak
drzewnianny - drewniany
dwiuch - dwóch
dynia - zamiast melon i melon zamiast dynia
dynksić - bać się
działgać - pies działga - pies ujada
dziamgać - marudzić, pleść bzdury, gadać androny
dziażka - pasek
dzieżka - dzbanek
dŸwi - drzwi

F
fajerka - jedno z kółek żeliwnych zakrywające otwór w płycie
kuchennej
fanga - ślad po uderzeniu
faradyny - spodnie
farfocel - strzęp
fest zrobione - dobrze zrobione
flafcążki - obcęgi, kombinerki
fleja - brudas, brudaska
ficzka - krotka bluzka, kurtka
fifraczek - żakiet (najlepiej fioletowy, bo to kolor Podlasianek)
fizyczny piec - piec opalany węglem, drewnem
fufajka - waciak
furt - znowu, jeszcze raz, ponownie

G
gała - nieudacznik , gapa, ciapa
garki - garnki
gąsewka - skórzany łącznik bijaka z trzymakiem w cepach
giry, syry - nogi
glaca - łysina
gołodupiec - biedaczyna
graba - ręka
grać w kaczanego - wielkanocna zabawa polegająca na toczeniu jajek
po pochyłości
gumno - łąka
góruje - ból nie do wytrzymania
gra w "dwa tereny" - gra "w dwa ognie"
gra w "piegi" - ułańska zabawa

H
hajtać się - brać ślub
hadztwo - ohyda, obrzydliwa istota, nieprzyjemne uczucie
handryczyć się - sprzeczać się, złościć, pokrzykiwać
hapać - brać
hapun - ten co zabiera nie swoje, (hapać - brać) np. po niegrzeczne
dzieci przychodzi hapun hebel - kochanek
hetudy - tędy
hetyj - ten
hledzieć - patrzeć
hołoble - dyszle boczne w wozie konnym
hulać - pić alkohol
hulanka - popijawa

I
ich - trzeba ich podnieść - trzeba je podnieść (np. jabłka)
ichni - ich
ichny - ich
idę/jadę na miasto - idę/jadę do miasta
idę do jego - idę do niego
idz ty w żopu - odczep się, odwal się
idziem - idziemy
iść pieszkom - iść na nogach, pieszo
iść z buta - iść pieszo

J
jadaczka - gęba
jajka w śniadku - jajka na miękko ledwo ścięte
jełop - głupiec
jobów nasadzić - nawymyślać, skląć
jucha - krew
juszka - wywietrznik piecowy

K
kaban - wieprz, świnia
kabanina - wieprzowina
kabona, kabonka - pieniądze
kaczan - głąb, rdzeń kapusty
kanka - konewka
kartacze - Pyzy z mięsem
knypeć - niedorostek, smarkacz
karakan - karaluch, albo ktoś niski
karman - portfel
kasza hreczana - kasza gryczana
kawalerczak - niedorostek, smarkacz
każdą razą bądŸ - w każdym przypadku
każden, któren - każdy, który
kicha - wstyd, lub coś kiepskiego, jaka kicha - jaki wstyd, to jest
kiszkawe - to jest kiepskie
kiego - czego, po co, kiego licha tam jedziesz?! - po co tam (do
cholery) jedziesz?!
kiendy? - którędy?
kiendziuk - flaki
kiepeła - głowa
kinol - nos
kipiatok - wrzątek
kisle mleko - mleko zsiadłe
kitrać - chować
klatencja - klatka schodowa
klekotun - bocian
kleić durnia - udawać, ukrywać coś
klikać- wołać
kocik - mały kotek
kokrzysko, kukrzysko - stare siedlisko
kołdoby - wyboje
kołduny - pyzy, kartacze
kondon - kondom
kopańka - dłubanka, naczynie wykonane z jednego kawałka drewna
koperkaczka - puszka z podziurawionymi bokami, mocowana na drucie,
wypełniona czymś palnym i rozpalona. Służyła dla zabawy do kręcenia
otwartym ogniem wokół głowy.
kordła - kołdra
korp - gołębnik
koza - piecyk żeliwny
kozytkać - łaskotać
kozytki - łaskotki
kozyrek - daszek od czapki
kruczek - pogrzebacz
krupa - kasza
któren - który
kucia, kutia - potrawa bożonarodzeniowa składająca się z ryżu z
makiem i bakaliami
kumać - rozumieć, nie kumaty - człowiek mający trudności w
zrozumieniu czegoś
kupalim - kąpaliśmy
kupywać - kupować
kurzyć - palić papierosy

L
latoś - tego roku
leci jakby jemu soli na ogon nasypał - biegnie prędko, spieszy się
letko - lekko
lewszun - leworęczny, mańkut
limo - siniec
liszni - zbędny

Ł
ładyszka - dzbanek
łajza - powsinoga
łepetyna, łbicho - głowa
łoj - oj, łoj boże - oj boże
łoncki dziadzio - staromodny, nieaktualny człowiek
łoni - ubiegłego roku
łypa - warga

M
machorka - lichy tytoń
magazyn - sklep
masłobojka - maselnica, przyrząd do ubijania masła
maść nabolenie - środek na chorobę
mata - macie
mamona, mamonka - pieniądze
manera - pusta puszka ( banerka )
maszyna - kuchnia gazowa
mączka - cukier
melon - zamiast dynia i dynia - zamiast melon
menel - pijak
meszty - kapcie
mieć kołtun - fryzura w nieładzie, siano na głowie
mleko uciekło - mleko wykipiało
mielim - mielimy, mielta - mielcie
mlon - nielubiany mężczyzna
modzele, mozole - odciski
mogiłki - cmentarz
mordownia - kiepska knajpa
możno - można
musi - pewnie, prawdopodobnie, częste jest powiedzenie: musi tak...
murzyk - mężczyzna
mutra - nakrętka
myszorec - pomocnik woŸnicy towarowej konnej platformy, ładowacz
myszygene - zwariowany, stuknięty

N
na zaś - na później, na zapas
nadajeli - dali popalić
nahula - natrętny, upierdliwy
namolny - natrętny, upierdliwy
napchać kałdun - napełnić brzuch
nastojka - nalewka
nawarzyć - ugotować
nazukoś - ukosem (przechodzić przez jezdnię nazukoś)
nie duż głowy - nie zawracaj mi głowy
nie zdzierżyłem - nie wytrzymałem
nie zniese - nie zniosę
nie zawracaj gitary - daj mi spokój, nie nudź
niehadliwy - nie brzydzący się
nos - pijak
nyje mnię - mdli mnię

O
obied – obiad
obiedać - jeść obiad
obrzyn - broń zazwyczaj kłusownicza, karabin z obciętą lufą
obuwaj się - nakładaj buty
ocipiał? - zwariowałeś?
odczmuchać sie - otrząsnąć się
odkazać - odmówić
odkluczyć - otworzy
odracha - niechluja
odziać się - ubrać się, opatulić
odwietki - odwiedziny nowonarodzonego dziecka
oładki, ołatki - placki ziemniaczane
ot - ot jaki ty głupi - (oj) jaki ty głupi
otawa - drugi pokos trawy

P
pacan - smarkacz, pędrak
padaka - coś bardzo śmiesznego, ale padaka - ale śmieszne
pajucina - pajęczyna
pała - głowa
pampuchy - pączki dla ubogich
paniał? - zrozumiał(eś)?
papcie - obuwie domowe
patrzaj - patrz
parszuk - świnia
paszcza - buzia, usta
patałach - ktoś niezadbany, poniżenie
peniak - tchórz
pepegi - tenisówki
perelina - peleryna
pet, kip - niedopałek, papieros
pieczka - legowisko na piecu do spania
pietuch - kogut
pinda - organ płciowy kobiety, również używane jako obelga
piterka - portfelik
piston - smarkacz
plita - płyta kuchenna
placforma - platforma np. konna do przewożenia dużych ładunków
plajster - plaster
plaskaty - płaski, spłaszczony
płastynki - blaszki z owalnym otworem przybijane do obcasa, służące
do mocowania łyżew
płaszczadka - drewniany podest do tańca
po pociemku - po ciemku, siedzę po pociemku - siedzę po ciemku
po poslednim - jeszcze jednym, kolejnym, to jak, po poslednim? - to
jak, zapalimy jeszcze?
pocelować - trafić
pociopać - posiekać
pochlopka - cieńka zupa
pochłodnieje - ochłodzi się
podpierdalanka - rodzaj biednej zupki z ziemniaków
podprowadził pod durnego chate - zrobił ze mnie głupca
podwórek - chodź na podwórek - chodź na dwór
poka - (czyt. paka) cześć
pokinunć - zgubić
poklikać - zawołać
pomalej - pomału
popelina - wstyd, jaka popelina - jaki wstyd
potoknąć - wypłukać, także znaczyło polać wodę np. drugiej osobie
na dłonie przy myciu się
porwał - podarł, uszkodził, rozerwał
poślim - poszliśmy
pośpieszaj - szybciej
poszed w kibini macier - wypchaj się, idź do diabła
poszła ty w buraki - przekleństwo typu idź do diabła, won
poszedł w bołoto - przekleństwo typu idź do diabła, won
poszła w czortu - przekleństwo typu idź do diabła, won
powiestka - wezwanie
pójdziem - pójdziemy
pójść w odwiedki - odwiedzić rodzinę, w której niedawno urodziło
się dziecko; nie należy przychodzić z pustymi rękami
półpierdun - wierzchnie okrycie długości 3
prodziż - prodiż
prukwa - obelżywie kobieta "rozlazła"
prynuka - namawianie
przebrać się - przeprowadzić się
przedzierzgać się-przebierać się
przylepka - kromka chleba
przylimonić - walnąć, stuknąć
przytrzódka - pomocnik kierownika stada krów ( naczelnego pastucha)
psiuk - mały pies

R
raby - plamisty (stąd często łaciata krowa nazywana jest: Raba)
ramka - ramka papierosów - paczka papierosów
raszpla - kobieta bardzo lekkiego prowadzenia
razdziawa - gapa, niezdara
rećka - rzodkiewka
rezać - ciąć, rżnąć, piłować
rodyska - rzodkiewka
rogatka - proca
rozdziewaj się - zdejmij odzienie
rozgawenia - osoba roztargniona
rozkołupać - powiększyć otwór
rozpuszczanie - rozpuścić dzieci - rozpieścić dzieci, rozpuszczony
jak bisurmański bicz - rozpieszczone dziecko
roztropa - osoba roztargniona
roztworzyć - otworzyć np. okno, słoik, buzię
roŸdziawa jedna - krzykaczka, głośna osoba
rubaszka - koszula męska
rugać się - przeklinać
rychtyk - akurat, właśnie, samo rychtyk - w samą porę, o czasie
ryło - twarz
rypać się - tłuc/bić się
ryży - rudy

S
saczek - bluzka
samogon - bimber, nielegalnie pędzony alkohol
sałata, sałaciarz - taksówka, taksówkarz
saławiej - słowik
słychować - co słychować? - co słychać?
sarafan - sukienka bez rękawów
se - sobie - weź se kup - weź sobie kup
siaszka - kosa
sień - weranda
siniak (akcent na 'a") - rodzaj grzyba, którego kapelusz
sinieje po potarciu
sinka - niebieski barwnik używany do krochmalenia
siurek smarkacz, "mały interesik" u chłopczyka
skakina - ty skakino jedna, ty bydlaku
skibki - kanapki
skołowacieć - stracić orientację, zgłupieć
skowroda - patelnia
skrobać marchewki - deptać komuś po piętach
smark - niedorostek, smarkacz
słychać - czuć, słychać spaleniznę - czuć spaleniznę
sobaka - pies
starszy - drużbant, świadek ślubu
stojali - stały
stojało - stało
stolarzowaty - znający się na stolarce
struchlałe - zmurszałe np "patyki struchlałe”
stuk - karta stuk - w grze w karty, karta nie do wycofania
suchna - owca
sulan - leworęczny, mańkut, szmaja
swarycsa - kłócić się
swołocz - łobuz, drań
szantrapa - osoba roztargniona
szałaputa - człowiek bezmyślny
szaszok - tchórz
szlauch - rura gumowa
szparko - szybciej, poganianie
szpuk - gołąb pospolity, nierasowy
szpurc - niedorostek, smarkacz
sztanga - obciążnik zegara ściennego
sztany - spodnie
szajbus, szajbnięty - wariat
sztafirować - stroić się
szczun - smarkacz
szkodowiery, szkodowieki - skąpca
szmaja- leworęczny, mańkut
szmuc - brud
szpilorek - szydło
szprechać - mówić
szpurt - szybki bieg
sztafirować - stroić się
szuba - sałatka kartoflano-śledziowo-warzywna
szurganiec - łobuziak
szulaki - określenie na ptaki drapieżne polujące na gołębie
szypszyna - nasienie, owoc dzikiej róży
szwajsować - spawać
szwendać się - spacerować bezmyślnie

Ś
ślozy - łzy (częste powiedzenie: i po co tak lejesz ślozy?)
śniedać - jeść śniadanie
śrubstag - imadło
świeżynka - świeża pieczeń wykonana zaraz po uboju prosiaka

T
taborek - taboret
tako - w ten sposób
taksowka - nazwa każdego samochodu osobowego, nie koniecznie taxi
taskać - nieść
temu - dlatego
ten - ten pomarańcz - ta pomarańcz, ten winogron - ta winogron
terperda, torpeda - mały pociąg osobowy złożony z dwóch jednostek
telepać się - trząść się, ale dziś telepejszen - ale dziś zimno
toczka - głośnik zakładowego radia
tok - bateria
tołkować - tłumaczyć, bez tołku - bez sensu, bez pomyślunku,
nietołkowny - nie dający sobie wytłumaczyć
tutaj babcia koszyk nosiła - "gest kozakiewicza", tu się
zgina...
trafić na chanajki - przed wojną dzielnica znana z pośledniejszych
pań lekkiego prowadzenia
turza (czyt. tur-za) - boli

U
uchażor - starający się o rękę panny
uczycielka - nauczycielka
ugotujem - ugotujemy
ukatrupić, zakatrupić - zabić
unaj, undzi - tam
ulnik - babka ziemniaczana
upioką - upieką
upioke - upiekę

W
wajcha - dŸwignia
walonki - obuwie z filcu na mróz i śnieg
wała - takiego wała - "gest kozakiewicza", tu się
zgina...
watacha, wataszka - grupa, gromada
wchodziny - parapetówka
wcinać - jeść
wentroba - wątroba
wieczera - kolacja
wieczerać - jeść kolację
wiernusa - zawrócić się
wiszczeć - piszczeć, krzyczeć
wiuga - zawieja
włanczać, wyłanczać - włączyć, wyłączyć
wołoczebne - prezent od matki chrzestnej
wredota - o osobie wrednej
wrzaskun - awanturnik, pieniacz, także głośno krzyczące dziecko
wsio -wszystko
wycierucha - kobieta bez zasad
wycug - dożywotnie, utrzymanie
wyczmuchać - przewietrzyć
wygrużać - wywalać, usuwać
wykipiło - wykipiało
wyskipło - wykipiało
wyrko - łóżko
wzion - zabrał

Z
za biezdurno - za nic, za darmo
za frajer - za nic, za darmo
za im - za nim
zaciągnąć się - zagłodzić, brak apetytu
zadawać - dać
zaidrosny - zazdrosny
zajedno - wszystko jedno, to samo
zajzajer - kwas, coś bardzo kwaśnego
zakluczyć - zamknąć
zakolegować - zaprzyjaŸnić
zalatywać do kogoś - wejść do kogoś na chwilkę
zamaniło - zachciało się
zapalić - włączyć (np. światło, telewizor)
zapluszczyć oczęta - zamknąć oczy
zapojka - napój do zapijania alkoholu
zasynać - zasypiać
zaszpilić - zapiąć na guziki
zawtrakać - jeść
zbuk - zepsute jajko
zdurniał, czy co? - czyżby człowiek ogłupiał, dziwnie się zachowuje
zdym - zdejmij
zgliwiały ser - psujący się twaróg
zeksa - stać na zeksie - stać na czatach, okrzyk "zeksa"
służy również jako ostrzeżenie alarmowe
zezwać - wyzwać, nakrzyczeć na kogoś
zieziulka - kukułka
ziomal - rodak, kuzyn
zjechać do domu - wrócić do domu
zołza - o osobie wrednej
zrobić rezultat - policzyć się z kimś, zrobić z kimś lub z czymś
porządek
zrobim - zrobimy

Ż
żeb - żeby
żulik - mały chłopczyk
żywina - trzoda
żywiuszczyj - żywotny

ola

dla mnie najlepszy..ŻULIK= mały chłopiec Mr. Green

...
na moich terenach żulik=mały żul, czyli gentelman pijacy tanie wino (jabcoka) w bramie... najczescie w pozycji "na hejnał" Laughing

jak widac ...człowiek uczy sie całe zycie Very Happy

akinomka

Przejrzałam. Wszystko święta prawda Cool

ola

monika

ja sie na podlasiu urodzilam ale wiele sa zwroty gdzie nie wiedzialabym o co chodzia
Cala Totti zawsze gdzies COS wynajdzie:)

trotti

akinomka

ogs

madlen

oj,białostoczanki,nie robić z nas wiochy,coooooo? Laughing

tak peesem mówiąc to - o mamo! wygnajcie mnie z miasta niedźwiedzi,bo połowy tych zwrotów nie znam! jaka ze mnie podlasianka?! Rolling Eyes

Cleoppatra

być może traktowanie uśmiechem poczynan tego pana juz niektórych nudzi, ale jeszcze czesem się uśmiechne... Premier Kaczyński powiedział, że "Niemczy mają wobec nas złe sumienie" (z onetu)

czendo

dobre

ogs

nie wiem co gorsze...Niemczy,czy to,że mają wobec nas złe sumienie... Question

Cleoppatra

Taaa w Naszym Państwie Strach Się czegoś Bać, a już w szczególności Złotych (nie)Mysli Pana K. Wink

Cleoppatra

ZŁAPANO SOBOWTÓRA HENRYKA STOKŁOSY (polski portal na oxxx.pl) ZA KOGO PRZEBRAŁ SIĘ PRAWDZIWY STOKŁOSA?
Proszę o Wasze typy. Ja sądzę, że za Bin Ladena.
Proszę o Wasze typy. Ja sądzę, że za Bin Ladena.
Za Busha.
za własną żonę Very Happy

za leppera
ja sądzę że za księdza i wyjechał do Argentyny
Za Rasiaka
za Rysia z "Klanu"
za ciasteczkowego potwora z Ulicy Sezamkowej
za konewkę!
za kilo betonu jak na komucha przystało
jak za bin ladena to trzeba go szukać w klewkach
za szefa MON
za Tytusa Romka i Atomka w jednym.
za dziecko Anety Krawczyk
za bonifacego
Za Wlodimira Ilicza Lenina, oczywiscie
za sierotke Marysie
za maćka z klanu i prowadził pod wpływem piwa "bartek" ...
Za swojego sobowtóra Razz

za senatora Romanowskiego
może będzi jednym z poluzjantów? ciekawe... Think

odi